بودجه‌های کنونی برای تحقق مرجعیت علمی بسیار ناچیز است

شهره نصری، عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور در گفت‌وگو با خبرنگار گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا، درباره تاریخچه و مولفه‌های لازم برای تحقق مرجعیت علمی اظهار کرد: شکل گیری مفهوم مرجعیت علمی از حدود دو دهه گذشته با فرمایشات رهبری مطرح شد و پس از آن دستاورد‌های متعددی در قالب‌های مختلف مانند مقاله، طرح‌های پژوهشی و همچنین رویداد‌های علمی شکل گرفتند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور یکی از مجریان این مهم در هر دو عرصه علمی و رویداد‌ها بوده است. به عنوان مثال مسئولیت دبیرخانه نخستین همایش ملی مرجعیت علمی که قرار است در تاریخ ۲۹ آبان برگزار شود، به مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور محول شده است.
 
وی افزود: به دلیل پیچیدگی‌های مفهوم مرجعیت علمی کماکان هنوز یک اتفاق نظر و اجماع ملّی در این زمینه شکل نگرفته است و ابعاد و سطوح مختلفی برای آن مطرح می‌شود؛ لذا راهبرد‌های مربوطه هنوز خط مشخص و انسجام لازم را ندارند.
 
نصری تصریح کرد: برای تحقق مرجعیت علمی نیاز به یک راهبرد ملّی است. برای تنظیم چنین راهبردی باید نظام‌مند فکر شود؛ به تعبیر دیگر مرجعیت علمی به دلیل نقش ­آفرینی بازگیران مختلف، داشتن هدف واحد و ضرورت تعریف کاکرد‌ها و فرایند‌های مختلف، به نظر می‌رسد ذیل یک نظام و یا به تعبیر دقیق‌تر یک بوم سازگان قابل برنامه ریزی است. علاوه بر این می‌توان ضرورت حاکمیت ویژگی‌هایی نظیر تکامل، هم­ زیستی و سایر مولفه‌های حوزه بوم شناختی را برای دستیابی به آن قائل بود. بر این اساس به نظر می‌رسد ما باید برای مفهومی استعاری تحت عنوان «بوم سازگانِ مرجعیت علمی» با نگاهی بین بخشی برنامه ریزی کنیم.

عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور ادامه داد: اشاره به این موضوع در اینجا خالی از فایده نیست که مرجعیت علمی و مرجعیت فناوری الزامات و شاخص ­های متفاوتی دارند و طبعاً موانع متفاوتی نیز پیش روی تحقق آنهاست. به عنوان مثال در بحث مرجعیت فناوری، خوب است قواعد دنباله روی یا به اصطلاح همپایی فناورانه هم تعریف شود؛ چراکه بسیاری از کشور‌های در حال توسعه با تعریف چنین رویه­‌هایی و اجرای آن توانسته­ اند با کشور‌های توسعه یافته در حوزه‌های به خصوصی رقابت و رفته رفته همپا شوند. مثل واضح آن کره جنوبی است؛ بنابراین یادگیری هم مولفه مهمی است.
 
نصری درباره استانداردگذاری و نقش آن در تحقق مرجعیت علمی و مرجعیت فناوری اظهار کرد: استانداردگذاری در مرجعیت علمی و مرجعیت فناوری متفاوت است؛ به عنوان مثال یکی از نمود‌های استانداردگذاریِ نرم در مرجعیت علمی، آیین­ نامه ارتقاء اعضای هیئت علمی است که برای نیل به مرجعیت علمی حتماً به تحولاتی نیاز دارد. در اینجا لازم است، اشاره‌ای به فرمایشات اخیر رهبری در خصوص ارتقاء اساتید داشته باشم. از صحبت ایشان («بنده در این که در مسابقه علمی دنیا بایست سهیم و شریک باشیم و شرکت کنیم در این تردیدی ندارم، حتما باید این کار انجام بگیرد. اما این که ما همه اساتید خود را و اعضای هیئت علمی دانشگاه‌های کشور خود را موظف کنیم که اگر می‌خواهید ارتقاء پیدا کنید، باید بروید پیش فلان مجله معروف دنیا یا مرکز علمی دنیا امتحان.») تفسیر‌های متنوعی شده که بعضاً به نظر می‌رسد با مقصود ایشان فاصله دارد. ایشان حضور در مسابقات علمیِ جهانی (که یکی از مسیر‌های این مهم، طبعاً انتشارات بین المللی است) را ضروری می‌دانند. به نظر می‌رسد تاکید مؤکدِ ایشان این است که عضو هیئت علمی را نباید برای ارتقاء صرفاً موظف به انتشار مقاله دانست. به عبارتی ایشان سبد متنوعی از برونداد‌های علمی را برای ارزیابی اعضای هیئت علمی ضروری می‌دانند. اما این مهم، از اهمیت بازی در زمین مسابقات علمی در سطح بین المللی نمی‌کاهد.

عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور ادامه داد: در مرجعیت فناوری، استاندارد‌ها طبعاً فنّی‌تر می‌شود. نکته بسیار مهم این است که در مرجعیت فناوری نمی‌توانیم ادعای برتری و مرجعیت جهانی داشته باشیم تا وقتی که الزامات استانداردگذاری و محیط زیستی را مدنظر قرار ندهیم. در ادبیات نظری مدیریت فناوری، چارچوبی تحت عنوان مدل پذیرش فناوری وجود دارد که الزامات پذیرش فناوری توسط جامعه را نشان می‌دهد. در حال حاضر استاندارد‌ها و معیار‌های پذیرش فناوری در سطح بین­‌المللی (به عنوان یکی از الزامات مرجعیت فناوری) تحولاتی را طی کرده است. باید برای مشروعیت بخشی به فناوری‌هایی که در کشور توسعه می‌دهیم و به دنبال فروش آن هستیم، به این موضوعات توجه کنیم و در کلاس استاندارد‌های جهانی به مسیر توسعه فکر کنیم.
متعاقباً باید سیاست گذاری فناوری و صنعتی به این سمت برود.

انتهای پیام/

نادیا عابد

منبع: آنا

کلیدواژه: مرجعیت علمی پژوهش مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور مقام معظم رهبری مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور تحقق مرجعیت علمی مرجعیت فناوری عضو هیئت علمی نظر می رسد

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ana.press دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۳۵۹۸۱۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

نقش ویژه مهندسی مکانیک سنگ را در توسعه کشور جدی بگیریم

به گزارش خبرنگار گروه پژوهش خبرگزاری علم و فناوری آنا، در این همایش حمید رضا نجاتی (رئیس انجمن مکانیک سنگ)، کنفرانس‌ها، سخنرانی‌ها و کارگاه‌های آموزشی را فرصت خوبی برای شکل گیری حلقه ارتباطی میان حوزه صنعت و دانشگاه دانست و گفت: این ارتباط‌ها با وجود این که به صورت اسمی شکل گرفته، اما ره آورد مثبتی را از آن‌ها متصور نیستیم و فضای کاری بسیاری زیادی را برای رشد و پرورش در هر دو حوزه داریم که باید به شکوفایی برسیم.

وی ادامه داد: در تونل و سد سازی جای تقدیر دارد که خودکفا هستیم، اما باید برای ایجاد نوآوری‌های جدید در این حوزه تلاش جدی کنیم و فقط محدود به همین رشد نباشیم. در این خصوص انجمن مکانیک سنگ ایران که از سال ۱۳۷۸ تشکیل شده سعی کرده تا با برگزاری این کنفرانس که امروز نهمین دوره خودش را با همکاری دانشگاه صنعتی امیر کبیر برگزار می‌کند نسبت به دو دوره گذشته که در این دانشگاه بود بسیار باشکوه‌تر برگزار شود.

 جا دارد تا از شرکت همایش صنعت انرژی فرصت خوبی و ریاست دانشگاه و اساتید هیات علمی که همکاری لازم را داشتند تشکر کنم.

*انجمن از پیشنهادات غیر اعضا هم استقبال می‌کند

وی ادامه داد: این انجمن دربش به روی همه باز است و در دفتر مرکزی در دانشگاه تربیت مدرس پذیرای کارگاه‌های آموزشی، پنل تخصصی و هر نوع پیشنهادی که در خصوص ارتقای رشته مکانیک سنگ باشد با کمال میل هستیم و امیدواریم که در سربلندی و شکوفایی این رشته موثر باشیم. باید تاکید کنم هر کسی که حتی عضوانجمن هم نیست، می‌تواند با پیشنهاد‌های خود برای مشارکت و شکوفایی رشته مکانیک سنگ و ارتباط هر چه بهتر میان صنعت و دانشگاه فعالیت داشته باشد و درب این انجمن به روی همه باز است.

* نقش ویژه مهندسی مکانیک سنگ در توسعه وآبادنی کشور

 دکتر ملاداودی (رئیس دانشکده مهندسی معدن دانشگاه امیر کبیر) در ادامه این کنفرانس به کاربرد مکانیک سنگ در حوزه‌های مختلف اشاره کرد و گفت: در زمینه معادن با استخراج ذخایر سطحی و کم شدن این ذخایر و عمیق‌تر شدن معادن ضرورت و نیاز به تحلیل معادن سطحی و زیر زمینی بیش از پیش نمایان شده است و از سوی دیگر مهندسی مکانیک سنگ نقش ویژه‌ای را در توسعه وآبادنی کشور با ایجاد زیرساخت‌های شهری و برون شهری در زمینه‌های حمل و نقل و سد سازی ایفا نموده است.

وی ادامه داد: جایگاه ویژه ژئو مکانیک نفت در طراحی‌های نفتی امروزه بر هیچ کسی پوشیده نیست و برگزاری این کنفرانس با هدف فراهم شدن محلی مناسب برای کسب دانش، اطلاع از آخرین دستاوردها، تجربیات جدید و هم اندیشی دانشگاهیان و صنعتگران در ارائه راهکار‌ها برای حل مشکلات کشور و صنعت است و سعی دارد تا به ارتقای پژوهش‌های مرتبط با مکانیک سنگ و نقش آن در صنایع مختلف و اگاهی از تلاش‌های علمی و پژوهشی متخصصان و صنعتگران و نیاز‌های صنعتی و دانشجویی بپردازد. قطعا پیشینه علمی و تداوم این کنفرانس در طول این سال‌ها نشانگر نقطه قوت و اثربخش آن را برای کشورو صنعت است.

* پذیرش ۵۷ مقاله و ارائه در قالب ۳۲ سخنرانی و ۲۵ پوستر

دکتر سالاری راد (دبیر اجرایی کنفرانس) نیز در ادامه افتتاح پورژه اوما اویا را یکی از پروژه‌های مهم در حوزه مکانیک سنگ خواند و افزود: این پروژه، توسط مهندسان و شرکت‌های متخصص طرف قرارداد قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا در کشور سریلانکا افتتاح شد که پروژه‌ای بزرگ به لحاظ ابعاد مهندسی و بودجه‌ای بوده است.

وی ادامه داد: برای من باعث خوشحالی است که در کسوت دبیری نهمین دوره این رویداد که با همکاری انجمن علمی مکانیک سنگ ایران، دانشگاه صنعتی امیر کبیرو سایر دانشگاه‌های صنعتی کشور، وزارت صمت، وزارت نیرو، شرکت همایش صنعت و ایمیدرو و سایر شرکت‌های دولتی و خصوصی برگزار می‌شود، افتخار همکاری داشته باشم.
وی در خصوص برنامه‌های این کنفرانس در مدت دو روز برگزاری بیان کرد: موعد اول برگزاری این کنفرانس که آبان ماه سال گذشته بود به علت ارسال نشدن کافی مقالات به مدت ۶ ماه تمدید شد. از مجموعه تعداد مقالات ارسالی بعد از بررسی توسط هیات داوری تعداد ۵۷ مقاله پذیرفته شد که در طی ۸ محور موضوعی در ۳۲ سخنرانی و ۲۵ پوستر ارائه خواهد شد. نمایشگاه صنایع و فعالیت‌های مرتبط با فعالیت‌های مهندسی معدنی، تونل سازی و سدسازی را در مجموعه نمایشگاهی دانشگاه امیرکبیر راه اندازی کردیم. پنل تخصصی با عنوان خودکفایی در ابزار دقیق و پروژه‌های عمرانی و معدنی، توانمندی و چالش‌ها با حضور اساتید متخصص ساخت ابزار دقیق را داریم تا در سازماندهی و ساخت و گسترش آن در پروژه‌های عمرانی کشور و به طور خاص در مهندسی معدن که تاکنون استفاده از آن مغفول مانده است را به حاضران ارائه کنیم.

وی ادامه داد: ۳ کارگاه آموزشی در زمینه‌های تخصصی و کاربردی با هدف تبدیل مهارت‌ها و تبدیل نتایج تحلیل‌ها به نقشه‌های اجرایی برای دانشگاه‌ها را در این کلاس‌ها تشریح کردیم.

* توجه به اهداف کمی در حوزه پژوهش و فن آوری در برنامه هفتم توسعه

دکتراقبال شاکری عضو کمیسیون صنعت و معدن مجلس افزایش شتاب و پیشرفت نوآوری علمی و فناوری و تجاری سازی را به عنوان سیاست‌های کلی برنامه هفتم توسعه مطرح کرد و گفت: در حوزه‌های ارتباطات، اطلاعات، زیست فناوری و انرژی‌های نو تجدیدپذیر و روز امدسازی و ارتقای نظام آموزشی و پژوهشی کشور به عنوان سیاست‌های کلی برنامه هفتم توسعه در مجلس همکاری‌های خوبی با دستگاه‌ها شکل گرفته که به صورت مدون و در فصل بیستم به این حوزه پرداخته شده است.

وی به محور‌هایی که دراین فصل آمده است به صورت خلاصه اشاره کرد و گفت: در این فصل به اهداف کمی در حوزه پژوهش و فن آوری وارتقای بهره وری و اثربخشی تحقیقات و پژوهش‌ها توجه شده است. از جمله اولویت‌هایی که در این فصل از برنامه هفتم توسعه به آن اشاره شده است، حمایت از طرف عرضه فناوری با استفاده از رسمیت بخشی به دارایی‌های نامشهود، توجه به افزایش میزان تاثیر و عملکرد اعتبارات پژوهشی، توجه به هم افزایی بین قابلیت‌ها و ظرفیت‌های صنایع دفاعی با سایر حوزه‌های صنعتی و استفاده حداکثری از سرریز فناوری‌های بخش دفاعی به بنگاه‌های اقتصادی و فناوری کشور است.

وی در خصوص اقدامات اشاره شده در این برنامه بیان داشت: جهت دهی فعالیت‌های پژوهشی و فناورانه کشور به سمت رفع نیاز‌های واقعی کشور با تعیین اولویت‌های پژوهشی و فناوری مبتنی بر نیازها، مسائل، ظرفیت‌ها و آینده و ماموریت محوری نهاد‌های پژوهشی وابسته به دولت؛ به رسمیت شناخته شدن و تقویت نقش نهاد‌های واسط و بهمرسان از جمله فن بازار‌ها و کارگزاران دانش و فناوری در اتصال دانشگاه، صنعت وشرکت‌های دانش بنیان، لزوم توسعه هدفمند و ارتقای پارک‌های علم و فناوری متناسب با ماموریت‌ها وظرفیت آن ها، لزوم توجه به توسعه فناوری‌های تحول آفرین آینده از جمله هوش مصنوعی از جمله اقداماتی است که در این برنامه به آن‌ها توجه ویژه‌ای شده است.

* تمرکز دانشگاه امیر کبیر روی هوش مصنوعی

در ادامه، دکتر رهایی سرپرست دانشگاه امیر کبیر، این رویداد را با تلاش و کوششی که برای برگزاری آن شده است قابل تقدیر خواند و بیان داشت: امیدوارم که نتایج علمی کنفرانس و استفاده از روند‌ها و موضوعات جدیدی که در آن مطرح می‌شود برای دانشجویان و هیات علمی فرصت خوبی را فراهم اورد تا با تازه‌ترین دستاورد‌های علمی آشنا شوند. در این خصوص باید از زحمات انجمن مکانیک سنگ و شرکت‌های بخش خصوصی و دولتی من جمله سازمان حمل و نقل جاده ای، وزارت نیرو، ایمیدرو و ... که پای کار بودند و حمایت‌های مالی، معنوی و علمی را از این کنفرانس داشتند باید تقدیر کرد.

وی ادامه داد: رشته مکانیک سنگ در طرح‌های عمرانی و معادن و نفت که برای کشور و در تولید ثروت حایز اهمیت است نقش مهمی را ایفا می‌کند و از این نظر برای تولید علم و مقالات و نتایج و پژوهش‌های جدید در این حوزه باید بیش از پیش قدم برداریم تا بتوان از رهگذر این چنین همایش‌ها و کنفرانس‌هایی انتظار تنتایج مثبتی را داشت. به واقع ارتباط گسترده این رشته با حوزه‌های مختلف صعت و معدن و نفت کشور توجه مسئولان و جامعه نخبه دانشگاهی را می‌طلبد که در جهت توسعه علم و دانش وبرنامه ریزی توسعه‌ای آن تلاش جدی کنند.

وی به پیچیده بودن و طبیعت‌های مختلفی که سنگ دارد اشاره کرد و بیان داشت: مطالعات گسترده تئوری و تجربی که در این زمینه انجام می‌شود و سامانه‌هایی که برای مطالعه مکانیک سنگ طراحی شده است همه می‌تواند یک دوره‌های مختلف را برای پیشرفت‌های علمی این رشته فراهم کند و نباید از ابعاد مختلف پیشرفت علمی این رشته غافل شد.
رهایی تصریح کرد: در زمینه برنامه کلان توسعه ۵ ساله کشور در گذشته خطا‌هایی داشتیم و یا اعتقاد به اجرای برنامه‌ها خیلی خوب نبوده است و حدود ۳۵ درصد شاید بتوان گفت که از این برنامه‌ها انجام شده است. برای توسعه باید در برنامه‌ها واقع نگر بود تا در برنامه هفتم توسعه قابلیت اجرا داشته باشد.

رهایی با اشاره به اینکه دانشگاه امیر کبیر تمرکز زیادی را روی هوش مصنوعی گذاشته است، خاطر نشان کرد: سه دانشکده مهندسی کامپیوتر، علوم کامیپوتر و بر ق به صورت متمرکز بر روی هوش مصنوعی فعالیت جدی دارند و در قالب یک موافقت نامه بر روی پروژه‌های هوش مصنوعی نیرو‌های مسلح در حال کار هستند. در خیلی از صنایع مثل دریایی و هوایی مطالعات گسترده‌ای در حال انجام است که دانشگاه جایگاه ویژه‌ای را در کشور پیدا کرده است و یکی از اهداف ما در آینده حرکت به سوی دانشگاه هوشمند است.

امروز فناوری نوظهور یک جایگاه ویزه در پیشرفت علمی دارد و باید یه توجه اساتید و دانشجویان داسته باشند که انجام مطالعات بر روی یک سری دیتا‌ها چه موفقیتی می‌توانند داشته باشند. 
روندی پرشتاب را در میان دانشکده‌ها داشتیم،‌ در آینده امیدواریم که در کنار توسعه تولیدات علمی که جایگاه مناسبی را در نطام رتبه بندی جهانی داریم بتوانیم در ارتباط با انجام تحقیقات مورد نیاز کشور نیز تلاش جدی کنیم و نقش آفرین باشیم و این هم جز با همکاری و همدلی با بخش صنعت برای حل مشکلات کشور میسر نمی‌شود.

انتهای پیام/